Norma ISO 45001 to opracowany przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną w 2018 roku system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy na terenie firmy. Jest to wprawdzie pierwsza norma ISO dotycząca tego zagadnienia, niemniej opiera się na sprawdzonych, funkcjonujących od lat standardach, m.in. brytyjskim OHSAS 18001:2007. Swój status skutecznego, honorowanego na całym świecie systemu młoda norma ISO 45001:2018 zawdzięcza także temu, że przyjęła strukturę i ramy stosowane we wszystkich standardach ISO. Z łatwością może zostać zintegrowana z takimi systemami, jak ISO 9001 czy ISO 14001.
Norma ISO 45001 została opracowana tak, by można zastosować ją w każdej organizacji – niezależnie od jej wielkości, formy prawnej, czy branży, w której działa. Jej wytyczne uwzględniają także zróżnicowanie czynników geograficznych, społecznych czy kulturowych. W każdym przedsiębiorstwie bowiem istotne jest bezpieczeństwo i higiena pracy.
Wbrew pozorom ISO 45001 przeznaczona jest nie tylko dla firm produkcyjnych czy budowlanych, gdzie praca wiąże się z podwyższonym ryzykiem utraty zdrowia i życia. Każdy pracownik – nawet biurowy czy pracujący zdalnie z własnego mieszkania – powinien mieć zapewnione przez swojego pracodawcę środki bezpieczeństwa, dzięki którym praca nie wpłynie negatywnie na jego zdrowie. ISO 45001:2018 pomaga sprawnie zrealizować ten cel.
Norma ISO 45001 jest narzędziem, które ułatwia wprowadzenie i promowanie w firmie najlepszych praktyk w zakresie BHP, bez szkody, a wręcz z korzyścią dla celów ekonomicznych danej organizacji. Wytyczne ISO 45001:2018 odnoszą się do ryzyka związanego z bezpieczeństwem i higieną pracy. Uwzględniają przy tym kontekst, w jakim działa przedsiębiorstwo, a także potrzeby i oczekiwania w zakresie BHP, jakie mogą mieć wszystkie zainteresowane strony (nie tylko pracownicy, ale też np. klienci).
ISO 45001 służy przede wszystkim stworzeniu bezpiecznych miejsc pracy. Ułatwia m.in.:
ISO 45001 pozwala na ustanowienie przejrzystych, możliwych do monitorowania, a przede wszystkim skutecznych procesów, które służą realizacji wyżej wymienionych celów .
Wyżej wymienione korzyści przynosi już samo wdrożenie ISO 45001. Standard może zostać wprowadzony w całości lub tylko częściowo, otwierając organizacji możliwość systematycznego doskonalenia systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dana firma chce ubiegać się o certyfikat ISO 45001. Jego uzyskanie możliwe jest bowiem tylko wówczas, gdy organizacja spełni bez wyjątku wszystkie wymagania normy ISO 45001:2018.
Czy warto przystąpić do certyfikacji ISO 45001, skoro samo wdrożenie zasad normy pozwala na efektywne zarządzanie BHP? Jak najbardziej! Certyfikat ISO 45001 przynosi szereg korzyści wizerunkowych, co przekłada się na wzrost konkurencyjności firmy na rynku czy poziom jej dochodów.
Zarówno w wieloetapowym procesie, jakim certyfikacja ISO 45001, jak i już po uzyskaniu certyfikatu, organizacja potrzebuje wsparcia audytora ISO 45001. Specjalista w zakresie ISO 45000:2018 służy wiedzą niezbędną do wdrożenia systemu BHP i na bieżąco monitoruje jego sprawność. Audytor ISO 45001 jest w stanie dostrzec niezgodności z wytycznymi normy i dopomóc w ich usunięciu – nie tylko po to, by dane przedsiębiorstwo spełniało warunki posiadania certyfikatu ISO 45001, ale przede wszystkim dlatego, by odnosiło wymierne korzyści z wdrożenia.
Audytor ISO 45001 pojawia się w firmie także podczas audytu certyfikującego (reprezentuje akredytowaną jednostkę certyfikującą). Od jego opinii zależy decyzja o przyznaniu certyfikatu ISO 45001. Taka osoba nadzoruje też zgodność działania systemu BHP ze standardem w okresie, w którym przedsiębiorstwo posługuje się certyfikatem. Audyt ISO 45001 odbywa się co najmniej raz do roku. I wreszcie audytora zatrudnić może klient czy potencjalny kontrahent danej organizacji, celem zweryfikowania, czy zarządzanie BHP przebiega w niej zgodnie z ISO 45001.
Wbrew częstym obawom przedsiębiorców, audytor ISO 45001 nie jest osobą, która pojawia się w firmie bez zapowiedzi i swoją negatywną opinią może zaszkodzić jej interesom. Wszelkie audyty są zaplanowane, a rolą specjalisty nie jest doszukiwanie się błędów, lecz wykazanie zgodności systemu BHP z normą. Jeśli audyt ISO 45001 ujawni w nim jakikolwiek luki, firma nie ponosi żadnych konsekwencji. Ma czas, a przede wszystkim szansę, by usprawnić procedury zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
Organizacja, która chce uzyskiwać pomyślne wyniki zewnętrznych audytów ISO 45001, a przede wszystkim utrzymać sprawnie działający system zarządzania BHP, powinna nawiązać stałą współpracę z firmą, która zatrudnia specjalistów posiadających uprawnienia audytora wiodącego. Taki doradca może zająć się zarówno monitorowaniem systemu i rozwiązywaniem związanych z nim problemów, jak i jego wcześniejszym opracowaniem i wdrożeniem. Może również przeprowadzić szkolenia z zakresu wymagań ISO dla pracowników firmy.
Ubiegając się o certyfikat ISO 45001, można rozważyć także wyszkolenie własnego specjalisty ds. systemu zarządzania BHP. Zaletą takiego rozwiązania jest to, że audytor ISO 45001 wyłoniony spośród kadry firmy jest świetnie zorientowany w jej sytuacji. Oczywiście osoba taka musi wykazać się wysokimi kwalifikacjami, szeregiem tzw. kompetencji miękkich oraz bezstronnością w ocenie funkcjonowania przedsiębiorstwa. Niemniej zaufany pracownik może wydatnie przyczynić się do realizacji celów wytyczonych normą ISO 45001. Szkolenie wewnętrznego audytora ISO 45001 także warto powierzyć firmie, która profesjonalnie zajmuje się systemami zarządzania.